Taliban có những động thái gì?

Mỹ nêu điều kiện để công nhận chính quyền mới tại Afghanistan

Ngày 16/8, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price tuyên bố quốc gia của ông sẽ xem xét cách Taliban hành động để quyết định có công nhận một chính quyền mới tại Afghanistan hay không.

Theo báo Al Jazeera, Mỹ kêu gọi chính phủ mới ở Afghanistan tôn trọng nhân quyền, bao gồm quyền phụ nữ. Trong cuộc họp của Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 16/8 (giờ địa phương), ông Price cảnh báo Mỹ và đồng minh quốc tế sẽ “giám sát chặt chẽ” sau khi Taliban tiếp quản Afghanistan.

Ông Ned Price nhấn mạnh Mỹ sẽ làm việc với một chính quyền mới ở Afghanistan “tôn trọng quyền cơ bản của ngư??i dân, không ch???a chấp khủng bố và bảo vệ nữ quyền”. “Ngược lại, chúng tôi sẽ không ủng hộ một chính quyền không thực hiện những điều này”, ông Price nhấn mạnh.

Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, cộng đồng quốc tế đã nhất trí về các điều kiện đối với chính quyền mới tại Afghanistan.

Ông Price cũng trích dẫn lại tuyên bố của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc (HĐBA) cùng ngày, kêu gọi “hòa giải dân tộc do Afghanistan dẫn đầu và do Afghanistan làm chủ”.

Theo tuyên bố của HĐBA, các nước thành viên cho rằng chỉ có thể chấm dứt xung đột “bằng một giải pháp chính trị toàn diện, công bằng, lâu dài và thực tế nhằm bảo vệ nhân quyền, bao gồm cả phụ nữ, trẻ em và các nhóm thiểu số”.

Ông Price cho biết Mỹ sẽ sử dụng đòn bẩy ngoại giao và kinh tế để đảm bảo rằng chính phủ sắp tới ở Afghanistan sẽ tôn trọng nhân quyền.

Ông Price cho biết Washington muốn thấy hành động tương ứng với cam kết của Taliban. “Nếu Taliban hoặc bất kỳ chính phủ nào sắp xuất hiện muốn có sự ủng hộ của quốc tế - điều đã giúp duy trì chính phủ Afghanistan trong 20 năm qua, thì họ phải cân nhắc thông điệp do HĐBA phát đi từ New York ngày hôm nay”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ tuyên bố.

Theo Al Jazeera, điều đáng lưu tâm hiện nay là đặc phái viên của Mỹ tại Afghanistan đang có mặt tại Doha, Qatar, để tìm kiếm một thỏa thuận chính trị.

Bên cạnh giải pháp chính trị, Mỹ đã quyết định phong tỏa và không cho phép chính quyền mới tại Afghanistan tiếp cận các khoản quỹ chính phủ, trong đó có nguồn viện trợ tài chính mà phương Tây dành cho quốc gia Nam Á này.

Như vậy, Taliban sẽ không thể tiếp cận nguồn tiền của chính quyền Ghani để lại. Theo số liệu của Quỹ Tiền tệ quốc tế, vào tháng 4/2021, chính phủ Afghanistan có khoảng 9,4 tỷ USD dự trữ quốc gia nhưng không rõ bao nhiêu trong số này được gửi ở các ngân hàng tại Mỹ.

Nhà Trắng cho biết, Mỹ chưa có kế hoạch công nhận ngay chính quyền mới ở Afghanistan do Taliban đứng đầu. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ned Price nêu rõ, Washington sẽ chỉ công nhận một chính quyền của Taliban tại Afghanistan nếu tổ chức này tôn trọng nữ quyền và không tham gia các phong trào cực đoan như Al-Qaeda.

“Chúng tôi không muốn có bất kỳ kẻ thù nào ở trong và ngoài nước”

Lời khẳng định trên được đại diện Taliban đưa ra tại cuộc họp báo đầu tiên của tổ chức này ngày 17/8 kể từ khi giành quyền kiểm soát ở Kabul.

Tại cuộc họp báo, phát ngôn viên Zabihullah Mujahid của Taliban khẳng định lực lượng này đang kiểm soát toàn bộ lãnh thổ và các đường biên giới của Afghanistan. Ông tuyên bố cuộc chiến đã kết thúc và nhiệm vụ quan trọng của Taliban hiện tại là ổn định tình hình và thành lập một chính phủ.

Trong số nhiều cam kết đổi mới đưa ra, đại diện Taliban cho biết tổ chức này sẽ ân xá cho tất cả các kẻ thù, bao gồm giới chức chính quyền cũ được phương Tây hậu thuẫn, kêu gọi phụ nữ tham gia chính phủ, tôn trọng nữ quyền phù hợp với luật Hồi giáo, và cho trẻ em được tự do đến trường.

Taliban cũng sẽ không truy cứu trách nhiệm của các nhà thầu cũng như phiên dịch viên làm việc cho các lực lượng quốc tế, đồng thời kêu gọi tất cả các quan chức chính phủ trở lại làm việc bình thường.

Ông Mujahid khẳng định thêm rằng lãnh thổ Afghanistan sẽ không được sử dụng để chống lại bất kỳ bên nào, quốc gia Trung Nam Á này sẽ không là nơi ch???a chấp các tổ chức khủng bố.

Taliban đã giành quyền kiểm soát Kabul sau khi chiếm các thành phố quan trọng trên khắp Afghanistan trong bối cảnh Mỹ rút quân. Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani đã rời khỏi đất nước từ hôm 15/8, ngày Taliban tiếp quản Kabul.